‘Kuantum Dayanıklı’ Altcoin Projesi İfşa Edildi: “İnandırıcı Değil!”
Kuantum bilişim alanında kıymetli atılımlar yaptığını öne süren bir kripto projesi, yatırımcıların ilgisini çekmeyi başardı. Fakat birçok uzman, projenin sunduğu kodun bu savları destekleyip desteklemediği konusunda kuşkucu yaklaşıyor.
Kuantum Güçlü Olduğu Sav Eden Altcoin Projesi “Yalanlandı!”
Anonim geliştiriciler tarafından yönetilen Tsotchke isimli altcoin projesi, “spin tabanlı kuantum bilişim” kullandığını ve bunun sayesinde yapay zekayı kuantum avantajıyla geliştirdiğini tez ediyor. Lakin kriptografi ve kuantum bilişim alanında çalışan kimi uzmanlar, projenin sunduğu kodun bu tezleri doğrulamadığını belirtiyor.
Kuantum bilişim üzerine çalışmalar yapan Quant Bond isimli şirketin kurucu ortağı ve kuantum bilimcisi Paulo Viana, projeyi inceledikten sonra şu tabirleri kullandı:
Sundukları kıyaslamalar (benchmark) son derece tezli ve inandırıcı olmaktan uzak. Kuantum bilişim alanında araştırmacılar ekseriyetle küçük ve kademeli ilerlemeleri bile büyük muvaffakiyet olarak kıymetlendirir. Fakat Tsotchke, birden fazla alanda çığır açtığını öne sürüyor.
Projenin ana geliştiricisi, Tsotchke takma ismini kullanıyor ve toplumsal medyada tenkitlere sert karşılık veriyor. Kendisi, isimsiz bir üniversitede matematiksel fizik dersi verdiğini tez ediyor.
Öte yandan, geliştiricinin eleştirmenlere tehditkar sözler kullandığı görüldü. Örneğin, bir bildirisinde direkt, “Beni bir daha saygısızca eleştirirsen, ortadan kaybolursun” yazdığı tespit edildi.
Token ve Yatırımcı İlgisi
Projeye ilişkin Tsotchke token, yatırımcıların ağır ilgisi sayesinde 54 milyon dolarlık piyasa kıymetine ulaşmayı başardı. Lakin daha sonra bu paha gerileyerek 20 milyon dolar düzeyine indi. GeckoTerminal datalarına nazaran 7.000’den fazla cüzdan şu anda tokeni elinde tutuyor. Tsotchke grubu, kimliklerini açıklamayı reddederken, projenin lideri şunları söyledi:
Anonim kalmayı tercih ediyorum. Bu büsbütün ferdî bir karar.
Kuantum ve Yapay Zeka Trendine Kapılan Altcoin Projeleri
Yapay zeka ve blokzincir teknolojisinin birleşimi, son periyotta birçok kripto projesinin ortaya çıkmasına neden oldu. Örneğin, Virtuals Protocol, kullanıcıların yapay zeka aracılığıyla dijital varlıklar oluşturmasını sağlıyor ve 4,6 milyar dolarlık piyasa kıymetine ulaştı. ElizaOS ise, yapay zeka dayanaklı birinci teşebbüs sermayesi DAO’su olduğunu sav ediyor ve 2,6 milyar dolarlık bir değerlemeye kadar yükseldi.
Bu projeler üzere Tsotchke de “makine tahsili ve yapay zeka alanında ihtilal yaratacağını” argüman ederek, memecoin platformu pump.fun üzerinden 4 Aralık’ta tokenini piyasaya sürdü. Kısa müddette büyük ilgi gören proje, süratle 54 milyon dolarlık bir piyasa bedeline ulaştı. Lakin sonrasında paha kaybederek 20 milyon dolara düştü.
İddiaların Gerçekliği Tartışılıyor
Tsotchke, milyar dolarlık teknoloji devleri Intel, Diraq ve Hitachi üzere firmaların özel donanımlarına gereksinim duymadan kuantum bilişim üretebildiğini tez ediyor. Lakin Quantum EVM CEO’su Ian Smith, bunun mantıklı olmadığını belirtiyor:
Tsotchke, rastgele bir C programlama lisanı ile çalışan donanımda elektron spin kuantum bilişimini gerçekleştirdiğini tez ediyor. Bu epeyce kuşkulu bir açıklama.
Öte yandan, proje grubu yapay zeka alanında da “eşi gibisi görülmemiş süreç gücü” sunduğunu ileri sürüyor. Lakin Calgary Üniversitesi’nden bilim insanı Pierre-Luc Dallaire-Demers, bunun bugüne kadar çözülemeyen bir sorun olduğunu vurguluyor:
Teorik olarak imkânsız değil, fakat projenin temel problemleri ele aldığına dair hiçbir delil sunulmuyor.
Kod İncelemesi: Hakikaten Kuantum mu?
Projenin tezlerini doğrulamak için en kıymetli öge, GitHub üzerinde paylaşılan kaynak kodu. Lakin Quantum Resistant Ledger’ın baş blokzincir geliştiricisi Kaushal Kumar Singh, kodu inceledikten sonra şu sonuca vardı:
Kodda ne blokzincire dair ne de post-kuantum kriptografisine ait rastgele bir öge bulamadım. Yalnızca kuantum mekaniği prensiplerini dijital ortamda taklit eden küçük bir rastgele sayı üreteci (random number generator) içeriyor.
Benzer formda Quantum EVM CEO’su Ian Smith de, kodun kuantum bilişimle hiçbir ilgisi olmadığını söylüyor:
Eğer projeden ‘kuantum’ sözünü çıkarırsak, geriye gelişmiş bir rastgele sayı üreteci kalır. Bu kadar.
Kim Bu Tsotchke?
Projenin web sitesinde, baş araştırmacının 15 yıllık kuantum bilişim tecrübesine sahip olduğu yazıyor. Lakin bu hususta rastgele bir akademik makale, patent yahut atıf bulunmuyor. Quant Bond kurucusu Paulo Viana, bu eksikliğin projenin güvenilirliğini zedelediğini belirtiyor:
Bilimsel araştırmaların temel taşı olan muteber referansların olmaması, projenin meşruiyetini önemli formda sorgulatıyor.
Uzmanlar, projeye ilişkin GitHub hesabındaki e-posta adresinin Kanada’daki Concordia Üniversitesi’ne ilişkin bir alan ismine sahip olduğunu keşfetti. Lakin üniversite, bu kişinin mevcut ya da eski bir öğrenci yahut çalışan olup olmadığına dair yorum yapmayı reddetti.
