NFT’lerin değerini neler etkiliyor? Milyonlarca dolara alınıp satılıyorlar…

Çağımızın sanat yapıtları olarak gösterilen NFT (non-fungible token) koleksiyonlarının pahaları kimi vakit binlerce, kimi vakit milyonlarca dolarla ölçülebiliyor. İnternette gördüğümüz görseller bir milyon doların üzerinde bir paraya alıcı bulabiliyor. Bazen de bu milyon dolarlık NFT’lerin pahası düşebiliyor. Örneğin geçtiğimiz hafta, tanınan NFT koleksiyonu Bored Ape Yatch Club’ın taban fiyatı 30 ETH’nin altına düşerek 20 ayın en düşük düzeyine indi.

Uzun müddettir NFT pazar yerlerinde en düzgün koleksiyonlardan biri olarak gösterilen Bored Ape Yatch Club’ın taban fiyatta bu kadar keskin bir düşüş yaşaması, birtakım eleştirmenler tarafından koleksiyonun gözden düşmeye başladığı yorumlarına neden oldu.

Twitter’da dolaşan tanınan bir tweet ise, ünlü müzikçi Justin Bieber tarafından Ocak 2022’de 1,3 milyon dolara satın alınan bir Bored Ape NFT’sinin yaklaşık 59.000 dolar bedeline kadar gerilediğini tez etti. Pekala NFT’lerin kıymetini neler etkiliyor? Hangi kaidelerde NFT’lerin bedeli artıyor ya da düşüyor?

NFT’LERE BEDEL BİÇMENİN YOLLARI

NFT’ler hem kaynağı hem de süreçleri bir blokzincirde saklanan, açıkça tanımlanmış sahipleri olan dijital mülkler olarak tanımlanıyor. Bir görsel, bir ses belgesi, bir gif, bir görüntü oyunundan öğe hatta bir tweet üzere pek çok dijital içerik NFT formatında alıcı bulabiliyor. Eşsiz olan NFT’ler kopyalanıp çoğaltılamıyor. Kayıtları herkese açık olduğu için NFT’nin kime ilişkin olduğu, satış geçmişi ve birinci ne vakit basıldığı çarçabuk öğrenilebiliyor. Sonuç olarak, neyin gerçek neyin uydurma olduğu çok kolay bir biçimde belirlenebiliyor ve bu sayede NFT’ye kıymet atfedilebiliyor. Pazar, NFT koleksiyonundaki evvelki modüllerin ne kadar satıldığı, ne kadar müddettir üretildikleri, üreticinin iş portföyü, kimler tarafından alındığı üzere ögeleri göz önünde bulundurarak bir NFT’ye paha biçebiliyor.

Bir Bored Ape Yatch Club NFT’si örneği.

SOSYAL STATÜ GÖSTERGESİ

NFT’nin pahasını de diğer birçok öge belirliyor. Bunların başında Ethereum fiyatının dalgalanması geliyor. Bunun yanında NFT’nin ilişkin olduğu topluluk da bir bu kadar kıymetli. Pek çok NFT, özel bir topluluğa üyelik kartı fonksiyonu de görüyor. Örneğin Bored Ape Yacht Club NFT koleksiyonundan modüle sahip olan herkes, toplumsal medya platformu Discord’da özel bir odaya katılabiliyor, çeşitli özel partilere davet alabiliyor, hatta bir öteki platform olan Snoop üzerinden ünlüler ile tanışabiliyor. Kısaca sahip olduğunuz NFT size birtakım ayrıcalıklar sağlıyor. NFT’nizin kıymeti, bağlı olduğunuz topluluğun ne kadar ayrıcalıklı ve güçlü olduğu ile yakından alakalı.

Bunun yanında NFT bir kimlik misyonu de görüyor. Tıpkı değerli bir saat takmak ya da kadro elbise giymek üzere sahip olduğunuz NFT de toplumsal statünüzü gösteren bir işaret olabiliyor. Hatta bazıları, toplumsal medya hesaplarında sahip olduğu NFT’leri profil resmi yapmanın bir davete kıymetli bir çanta ile katılmak ile tıpkı olduğunu söylüyor. Dijital dünyada kimliğimizi ve statümüzü ortaya koyan bu NFT’lerin gerçek hayattaki kimliğimizi yansıtan bir pahası de oluyor. Değerli NFT koleksiyonlarından CryptoPunk’ın bir NFT’sinin sahibi, sahip olduğu mülke önerilen 9.5 milyon doları, NFT’sinin gerçek hayattaki kimliğini daha güçlü bir formda sanal dünyada yansıttığı gerekçesiyle geri çevirmişti.

NADİR OLUP OLMAYIŞI DA ÖNEMLİ

Nadir özellikler de bir NFT’ye paha katabiliyor. Bir dijital mülk ne kadar nadirse o kadar kıymetli olabiliyor. Örneğin uzmanlara nazaran CryptoPunk koleksiyonun en pahalı kesimlerinden biri, Alien serisi olarak göze çarpıyor. Analitik data platformu DappRadar’ın analistlerinden Sara Gherghelas’a nazaran düşüşlere karşın, daha ender NFT’ler satın alan koleksiyonerler uzun vadede daha çıkarlı olabiliyor. Ghergales “Belirli azlık özelliklerine yahut kültürel değere sahip NFT’ler, koleksiyonun genel düşüşüne karşın pahalarını koruyabilir ve hatta artırabilir” diyor. Deep NFT Value üzere araçlar, bir NFT’nin nadirliğini ölçebiliyor.

Bunların yanında bir NFT’nin kültürel açıdan kıymeti ve toplumda yarattığı tesir de fiyatını etkileyebiliyor. NFT analitik veri aracı Inspect’in başkanı Oliver Cohen, “Etkili sanatkarlarla, ikonik anlarla, toplumsal yahut kıymetli kültürel olaylarla ilişkilendirilen NFT’ler, tarihî yahut sanatsal ehemmiyetleri nedeniyle daha yüksek bedel taşıyabilir” demekte.

Kaynaklar: Coindesk, Decrypt